Kulakların kafadan dışarı doğru olması gerekenden daha dik şekilde uzanmaları ve özellikle karşıdan ya da arkadan bakışta belirgin olarak görülmeleri “kepçe kulak deformitesi” olarak adlandırılmaktadır. Toplumda farklı derece ve farklı tiplerde olmak üzere yaklaşık %5 oranında görülen bu durum tek ya da her iki kulakta birden izlenebilmekte ve herhangi bir sağlık sorununa neden olmamasına karşın önemli psikolojik sıkıntılara yol açabilmektedir.
Erken yeni doğan dönemi dışında tedavisi cerrahi gerektiren kepçe kulak deformitesinin düzeltilmesi amacı ile yapılan ameliyatlar “otoplasti” olarak adlandırılırlar.
Normal Kulak Yapısı Nasıldır?
Doğumdan itibaren hızla büyüyen kulak kepçesi ilk yıl içinde %70-90 erişkin boyuna ulaşırken gelişimini yaklaşık 10 yaşlarında tamamlar. Kulak kepçesi, üzerinde çeşitli kıvrımlar bulunan “auriküler kıkırdak” ve bu kıkırdağı kaplayan ciltten oluşmaktadır. Kulak kepçesinin alt ucundaki kulak memesinde ise kıkırdak bulunmamakta bu bölüm cilt ve cilt altı yağ dokusundan oluşmaktadır. Kulak kepçesinin görevi ortamdaki ses dalgalarını toplayarak dış kulak yoluna yönlendirmektir.
Erişkin ölçülerinde normal kulak kepçesinin boyu 5,5-6,5 cm eni ise 3,5-4 cm dir. Yandan bakışta kulak kepçesinin üst ucu alt ucuna göre arkaya doğru 15-30 derece arasında açı ile dönük dururken yukarıdan bakışta kulak kepçesi ile kafa kemikleri arasında 20-25 derece açılanma vardır. Bu açılanma sonucunda kulak kepçesinin heliks adı verilen dış kıvrımı ile kulak arkasındaki mastoid adı verilen bölge arasında kulağın üst kısmında 10-12 mm, orta kısımda 16-18 mm ve alt kısmında 20-22 mm mesafe oluşmaktadır. Bu anatomik ölçüler özellikle her iki kulağında da deformite olan hastalarda ameliyatın doğal bir görünüm sağlayacak şekilde yapılmasında yol gösterici olmaktadır.
Kepçe Kulak Görünümü Neden Olur?
Kepçe kulak deformitesinin oluşmasına neden olan iki farklı problem vardır. Bunlar kulak kepçesi içerisindeki “antiheliks” adı verilen kıvrımının tam oluşmaması ve kulak kepçesi iç kısmındaki kavum konka bölümünü oluşturan “konkal kıkırdağın” fazla gelişmesidir. Bu iki durum tek başına ya da birlikte bulunarak kepçe kulak görünümüne neden olabilir.
Kepçe kulak ameliyatında başarılı sonuç alabilmek için ameliyat öncesinde detaylı bir değerlendirme yapılarak problemin nedeninin tam olarak anlaşılması ve cerrahi işlemlerin mevcut problemlerin hepsini düzeltecek şekilde uygulanması gereklidir.